Άρθρο ευρωβουλευτή ΝΔ Γ. Κουμουτσάκου στην εφημερίδα “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”
Η ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι -ιστορικά, πολιτικά και σημειολογικά- μια κορυφαία στιγμή για την Κυπριακή Δημοκρατία. Το γεγονός ότι με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας ο ρόλος της προεδρίας έχει σχετικά περιοριστεί δεν μειώνει την ιδιαίτερη σημασία που έχει και τις δυνατότητες που προσφέρει στο κράτος που την ασκεί.
Η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των απαιτητικών καθηκόντων της προεδρίας μπορεί να ενισχύσει ιδιαίτερα την εικόνα της προεδρεύουσας χώρας. Της δίνει την ευκαιρία να αυξήσει το κύρος και τη δυνατότητα παρέμβασης και επιρροής της στα ευρωπαϊκά πράγματα, όχι μόνον κατά τη διάρκεια του «προεδρικού εξαμήνου» αλλά και μετά. Μια επιτυχημένη προεδρία μπορεί να αποτελέσει μακροπρόθεσμο πολιτικό κεφάλαιο και διαπραγματευτικό εφόδιο για ένα κράτος-μέλος ανεξάρτητα από το μέγεθός του.
Ομως, γι’ αυτό υπάρχει μια βασική προϋπόθεση. Ενας άτυπος αλλά πάντα ισχυρός κανόνας. Η προεδρεύουσα χώρα δεν θα πρέπει να εμφανιστεί ότι «εκμεταλλεύεται» τις δυνατότητες που προσφέρει η Προεδρία της Ε.Ε. για να προωθήσει στενά εθνικές προτεραιότητες και επιδιώξεις της. Αντίθετα, οφείλει να εργαστεί ως έντιμος μεσολαβητής -honest broker- που μπορεί να συνθέτει διαφορετικές θέσεις προάγοντας το κοινό συμφέρον, τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες και επιδιώξεις.
Είναι αλήθεια ότι η προοπτική ανάληψης της Προεδρίας από την Κυπριακή Δημοκρατία είχε προκαλέσει προβληματισμό και ανησυχία σε ορισμένους κύκλους των Βρυξελλών. Βασικός λόγος ήταν οι προβληματικές, εξαιτίας του Κυπριακού, σχέσεις με την υποψήφια προς ένταξη Τουρκία. Η επιφυλακτικότητα αυτή εντάθηκε μετά τη θεσμικά και πολιτικά απαράδεκτη θέση της Τουρκίας ότι δεν θα αναγνωρίσει την Κυπριακή Προεδρία και ότι θα παγώσει επί έξι μήνες τις σχέσεις της με την Ε.Ε.
Ετσι, πολλοί ανέμεναν ότι τα ζητήματα αυτά θα «διάβρωναν» την Κυπριακή Προεδρία, υποθηκεύοντας τις προοπτικές επιτυχίας της. Ομως, η Λευκωσία δεν έπεσε στην παγίδα. Εχει κατανοήσει πλήρως ότι είναι πολύ σημαντικότερο να επενδύσει και να έχει μακροπρόθεσμα κέρδη στο ευρωπαϊκό περιβάλλον από το να διεκδικήσει κάποια πρόσκαιρα και τελικώς αμφίβολα οφέλη στην αμιγώς «εθνική ατζέντα». Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του αρμοδίου υφυπουργού για ευρωπαϊκά θέματα, κ. Ανδρέα Μαυρογιάννη, ο οποίος τόνισε ότι η Κύπρος είναι έτοιμη για μια παραδειγματική προεδρία, που θα αποδείξει στους εταίρους ότι, παρά τις εσωτερικές της δυσκολίες και το μικρό της μέγεθος, είναι ένας σοβαρός και αξιόπιστος εταίρος.
Επιβεβαίωση αυτών είναι οι τέσσερις γενικές προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας: α) πιο αποτελεσματική και βιώσιμη Ευρώπη, β) πιο αποδοτική ευρωπαϊκή οικονομία βασισμένη στην ανάπτυξη, γ) Ευρώπη με αλληλεγγύη και κοινωνική συνοχή και δ) Ευρώπη πιο κοντά στους γείτονές της.
Η εμμονή της Τουρκίας να μην αναγνωρίζει επί ένα εξάμηνο έναν θεμελιώδη ευρωπαϊκό θεσμό επισφραγίστηκε πρόσφατα με εγκύκλιο του πρωθυπουργού κ. Ερντογάν που απαγορεύει τη συμμετοχή Τούρκων αξιωματούχων και διπλωματών σε όποιες συνεδριάσεις είναι παρούσα η προεδρία. Οι θέσεις αυτές είναι συνταγή ευρωπαϊκής μοναξιάς για την Τουρκία.
Η ευρωπαϊκή ηγεσία έχει καταδικάσει την τουρκική στάση, υπογραμμίζοντας ότι οι αρχές και οι κανόνες της Ε.Ε. δεν είναι υπό διαπραγμάτευση. Είναι θέμα αξιοπιστίας και αξιοπρέπειας για την Ευρώπη.
Η αντιπαραγωγική στάση της Αγκυρας δεν είναι η μόνη δυσκολία που θα αντιμετωπίσει η Κυπριακή Προεδρία. Το γεγονός ότι λίγες μέρες πριν από την επίσημη ανάληψη της προεδρίας, η Κύπρος δεν μπόρεσε τελικώς να αποφύγει την προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, είναι μια πρόσθετη πρόκληση. Αλλά ακόμα και αυτή η δυσχέρεια θα μπορούσε τελικά να ενισχύσει την εικόνα της χώρας, εάν η Λευκωσία αποδείξει ότι, παρά τα προβλήματα της κρίσης, μπορεί να διαχειριστεί με επάρκεια, επαγγελματισμό και μετριοπάθεια αυτό το εξάμηνο, πετυχαίνοντας τους στόχους που έχει θέσει για την προώθηση των ευρωπαϊκών συμφερόντων.
Η άρτια προετοιμασία, η ικανή κυπριακή δημόσια διοίκηση και η πολιτική ωριμότητα που έχει επιδείξει το σύνολο της κυπριακής ηγεσίας συνηγορούν στο ότι η Κύπρος θα τα καταφέρει. Θα διεξάγει μια επιτυχή ευρωπαϊκή προεδρία, αξιοποιώντας σωστά τη μεγάλη ευκαιρία που της δίνει η σημαντική αυτή στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της.